Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – podstawowe akty prawne, uprawnienia oraz obowiązki członka zarządu, odpowiedzialność prawna na tle ukraińskiego prawa.
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – podstawowe akty prawne:
Prezes Zarządu spółki handlowej, w tym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, pełni jednocześnie funkcję zarządu osoby prawnej oraz jest pracownikiem tejże spółki. Dlatego też stosunki prawne, które powstają w związku z zatrudnieniem i odwołaniem Prezesa Zarządu spółki są nierozerwalnie związane z zagadnieniami wynikającymi z przepisów ukraińskiego prawa spółek (Ustawa o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach z dodatkową odpowiedzialnością) oraz prawa pracy (Ustawa Kodeks Pracy).
Zgodnie z przepisami ukraińskiej ustawy o spółkach z o.o. Prezes Zarządu jest powoływany uchwałą Walnego Zgromadzenia wspólników spółki lub uchwałą Rady Nadzorczej Spółki, jeżeli taka Rada została w tejże spółce powołana, a kwestia ta zgodnie ze statutem Spółki należy do kompetencji Rady Nadzorczej.
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – rozwiązanie stosunku pracy:
Aby rozwiązać stosunek pracy z Prezesem Zarządu Spółki z o.o., muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:
1). Uchwała Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej w oparciu o przepisy prawa korporacyjnego podjęta zgodnie z prawem i statutem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
2). Podstawa prawna w oparciu o przepisy prawa pracy wraz z uzasadnieniem w formie pisemnej w zakresie rozwiązania stosunku pracy;
Należy wziąć pod uwagę, że uprawnienia osoby, z którą planowane jest rozwiązanie stosunku pracy, a która to osoba wchodzi w skład wieloosobowego bądź jednoosobowego Zarządu, mogą wygasnąć lub zostać czasowo zawieszone tylko poprzez wybór nowego Prezesa Zarządu lub przedstawiciela kolegialnego zarządu lub osoby uprawionej do pełnienia tej funkcji (ust. 13 art. 39 Ustawy o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach z dodatkową odpowiedzialnością).
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – rodzaje zwolnienia z funkcji:
Zgodnie z Kodeksem Pracy Ukrainy zostały przewidziane następujące możliwości odwołania z funkcji:
1) Z inicjatywy Prezesa Zarządu (art. 38 kodeksu pracy). Teoretycznie nie ma znaczenia, czy to Walne Zgromadzenie / Rada Nadzorcza podejmie uchwałę o zwolnieniu z pełniącej funkcji, czy też to będzie to inicjatywa samego zainteresowanego. W praktyce zaś, bez odpowiedniej uchwały o odwołaniu i powołaniu nowego Prezesa Zarządu niemożliwym jest usunięcie danych poprzedniego Prezesa Zarządu z jednolitego rejestru podmiotów prawnych, rejestru indywidualnych przedsiębiorców oraz stowarzyszeń publicznych Ukrainy.
2) Za porozumieniem stron (pkt 1, ust. 1, art. 36 Kodeksu pracy).
3) Z inicjatywy wspólnika (art. 40, 41 kodeksu pracy).
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – wyłączenia:
Zwolnienie z funkcji nie jest możliwe zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy Ukrainy w okresie czasowej niezdolności do pracy pracownika lub w czasie przebywania pracownika na urlopie. W dniu zwolnienia z funkcji Prezesa Zarządu osoba ta musi otrzymać świadectwo pracy i dokonać ostatecznego rozliczenia z tytułu zajmowanej funkcji (art. 47, 116 kodeksu pracy). W przypadkach przewidzianych w art. 44 Kodeksu pracy Członek Zarządu ma prawo do odprawy.
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – rażące naruszenie obowiązków pracowniczych:
Zwolnienie z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu z powodu rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych reguluje pkt 1 ust. 1 art. 41 kodeksu pracy Ukrainy.
Przy rozważaniu, czy naruszenie obowiązków pracy jest rażące, należy wziąć pod uwagę charakter przewinienia, okoliczności oraz istotność konsekwencji naruszenia obowiązków pracy (pkt 27 rozporządzenia nr 9 z dnia 6 listopada 1992 r. Plenum Sądu Najwyższego Ukrainy „W sprawie praktyki rozpatrywania przez sądy spory pracownicze ”).
Jednocześnie należy ustalić nie tylko fakt niewywiązania się ze swoich obowiązków pracowniczych przez Prezesa Zarządu, ale także możliwość ich wykonywania w konkretnej sytuacji, to znaczy konieczne jest ustalenie winy Prezesa Zarządu i istnienie związku przyczynowego między niewykonaniem przez niego obowiązków pracowniczych a negatywnymi konsekwencjami, które powstały w wyniku takiego naruszenia (postanowienie Sądu Najwyższego Ukrainy z dnia 21 maja 2014 r. w sprawie nr 6-33cs14).
Odwołanie z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu na podstawie pkt. 1 ust. 1 Art. 41 Kodeksu Pracy Ukrainy jest karą dyscyplinarną. Dlatego też taka sankcje z tytułu kary mogą zostać nałożone na Prezesa Zarządu nie później niż po upływie miesiąca od daty stwierdzenia rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych, w termin te nie jest wliczany czas zwolnienia pracownika z pracy z powodu choroby lub urlopu, i nie później niż po upływie 6 miesięcy od dnia popełnienia zawinienia (art. 148 Kodeks pracy). Przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego należy uzyskać od Prezesa Zarządu pisemne wyjaśnienia (art. 149 kodeksu pracy).
Odwołanie Prezesa Zarządu Spółki z o.o. na Ukrainie – zwolnienie w związku z wygaśnięciem uprawnień:
Zwolnienie z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu na podstawie pkt. 5 ust. 1 artykułu 41 Kodeksu pracy może nastąpić w każdej chwili, a nawet wtedy, gdy dana osoba nie naruszyła swoich obowiązków pracowniczych. Jedynym warunkiem zwolnienia na tej podstawie jest przyjęcie przez Walne Zgromadzenie / Radę Nadzorczą uchwały o wygaśnięciu uprawnień Członka Zarządu.
Założenia pkt. 5 ust. 1 art. 41 Kodeks pracy korelują z przesłankami ujętymi w ust. 3 art. 99 Kodeksu cywilnego Ukrainy który stanowi, że uprawnienia członka zarządu mogą w dowolnym momencie wygasnąć lub zostać zawieszone.
Jednocześnie Sąd Najwyższy Ukrainy w postanowieniu z 7 lutego 2018 r. w sprawie o sygn. nr 711/5711/16-c stwierdził, iż ustanowiona przez pkt. 5 ust. 1 art. 41 Kodeksu pracy podstawa do rozwiązania umowy o pracę nie przewiduje potrzeby uprzedniego zawiadomienia o zwolnieniu, uzyskania wyjaśnień co do zasadności i przyczyny zwolnienia, uwzględnienia wcześniejszego stażu pracy i innych znaczących wyników pracy.
